Şiir Türleri-2 (Didaktik Şiir)

   Didaktik, öğretii demektir. Didaktik şiir; bilim, sanat, zanaat, felsefe, ahlaki, din vb.nin temel ilke ve kurallarını öğretmek amacıyla yazılan şiirdir.

   Eski çağlarda ozanın öğretici, eğiti, yol gösterici bir görevi olduğu kabul ediliryordu. bilim, sanat vb. kurallarının belki de sevilerek öğrenilmesini ve bellekte kalmasını sağlamak için yazılan bu yoldaki şiirin Batı edebiyatında ilkçağa kadar çıkan çok eski bir geçmişi vardır.

   Türk edebiyatında da, didaktik şiir eb çok kullanılan türlerdem biri olmuş; bu alanda toplm yönetimi kurallarından(siyasetname) manzum sözlüğe kadar çeşitli eserler yazılmıştır. Yusuf has-hacib'in birey,toplum ve devlet hayatının düzenlenmesi üzerine  bilgi veren kutadgu bilik(mutluluk veren bilgi) adlı eseri bunların en eskisidir.

   Bu türe aşağıdaki şiiri örnek verebiliriz.

Şiir Türleri-3 (Epik Şiir)

    Epik;destan niteliğinde olan, destansal demektir. Eski yunan edebiyatında bu çeşit şiire epos denirdi; batı Edebiyatında, bu sözcükten alınarak, destanlara epope denir.
    Tarihin bilinmeyen zamanına ışık tutan milletlerin savaş, göç, din ve kahramanlık gibi olaylarını anlatan manzum sözlü hikayelere"destan"denir.

 A.Doğal Destan
     Çok eski devirlerde ulus vicdanında derin izler bırakan bir tarih a da toplum olayının yine o devirlerde ulusal bir ozan, ya da çeşitli saz ozanları tarafından söylenen biçimi.

 B.Yapay Destan
      Yeni ve yakınçağlarda, herhangi bir tarih olaynın bir ozan tarafndan destan kurallarına uygun olarak yazılmış biçimi.

Destanların ortak özellikleri 

• Sözlü eserlerdir.
• Manzumdurlar.
• Anonimdirler.
• Zamanla türlü değişikliğe uğrayabilirler.
• Olaylar ve kişiler olağanüstüdür.    

Türk Edebiyatı: İslam Öncesi Türk Destanları
  

Göktürk Devleti         Uygur Destanı               Saka Destanı              Hun Destanı 
  1)Ergenekon                1)Türeyiş                        1)Alp Er Tunga             1)Oğuz Kağan
  2)Bozkurt                    2)Göç                              2)Su

 Türk Edebiyatı: İslam Sonrası Türk Destanları 

  

• Satuk Buğra Han Destanı
• Er Manas Destanı
• Oğuz Kağan Destanı
• Cengiz Han Destanı
• Köroğlu Destanı
• Battal Gazi Destanı   

   Çağdaş edebiyatımızda özellikle Kurtuluş Savaşı üzerinden yazılmış birkaç destan önemlidir. Nazım Hikmet- Kuvayi milliye(1968); fazıl Hüsnü Dağlarca-Üç Şehitler Destanı(1949); Ceyhun Atuf Kansu- Sakarya Meydan Savaşı(1970).

Şiir Türleri-4 (Pastoral Şiir)

    Pastoral şiir, çoban ve kır hayatını, doğa güzelliklerini anlatan şiirdir. Bu yoldaki şiirlerde dingin. temiz ve masum kır hayatının tadını duyurmak amacı güdülür. Bunlar, her türlü süsten, sözcük oyunlarından, gösteriş ve yapmacıklıktan uzal, sadece, yalın bir üslupla yazılır.
    Türk edebiyatında, doğa ve kır güzelliklerini öven baı halk şiirleri dışında; Tanzimat'la başlayan yenilik edebiyatımızda, birkaç denem dışında, pastoral şiire eğilim gösterilmemiştir. Tanzimat edebiyatı ozanı abdulhak hamit'in bu yolda yazılmış ilk örnek sayılan Sahar(1878) adlı kitabı:

Bir koyun yavrusuyla dağda meler,

Bir bayırdan dahi iner sürüler,

Bir kadın testisiyle suya gider, 

Erkeği baltasıyla ormana,

Yayı omuzunda oğlu bir yana,

gibi çok ilken dizelerle örülmüş olup, bugun için herhangi bir sanat değeri taşımamaktardır.      

Pastoral şiir ikiye ayrılır.

1)İdil

2)Eglog

  

Şiir Türleri-5 (Dramatik Şiir)

    İnsan yaşamının değişik boyutlarını, tutku, özlem ve istemlerini gerçeğe uygun biçimde eyleme dönüştürerek veren tiyatro türünün kaynağı da şiirdir. nitekim yazın tarihçileri, eleştirmenler, şiir uzmanları eski destanların yani epik şiirlerin kimilerinde böyle bir yön bulur. Daha doğrusu sözü eylem için de verme; insan yaşamını eyleme dönüştürerek canlandırma demek olan dramatik türün kaynağıda epikler olarak gösterilir.
   Drama 3 çeşidi vardır.
1)Komedi
2)Trajedi
3)Dram
   
Komedi
      İnsanların ve olayların gülünç yanlarını ortaya koyan bir drama çeşitidir.
Trajedi
      Seyircide"acıma" ve "korku" duyguları uyandırarak ruhu tutkulardan temizlemek amacıyla yazılan ve kendine özgü sıkı kuralları bulan bir drama çeşididir. 
Dram
      Drama türünün trajedi ve komedi dışında üçüncü bir dalı anlamında kullanılmıştır. Bu da çeşitli aşamalardan geçmiştir.
   a.Burjuva dramı: Fransız filozofu Diderot'un, trajedi'ye karşı oluşturduğu ve "ağırbaşlı tür' diyte adlandırdığı oyun türüne burjuva dramı denilmiştir.
  b.Romantik Dram: Romantizm akımı döneminde, trajedinin belli kurallarını kırmak amacıyla meydana getirilen drama türüdür.
  c.Modern Dram: Trajedinin yerine geçen dram türü, romantizmin sona erişinden sonra da, her dönemde ve her akımda(realizm, natüralizm, sembolizm ve çağdaş edebiyat akımları) birtakım biçim ve içerik değişiklikleri ve yeni olanaklar kazanmış, ağırbaşlı oyun türünün anlatım aracı olarak günümüze kadar sürüp gelmiştir.